Of het nu kapsters in kleurrijke outfits zijn of een huisvrouw in een troosteloos appartement. Net als in Jeanne Dielman focust Chantal Akerman in Golden eighties op routines om de sleur waarin vrouwen gevangen zitten invoelbaar te maken.
Golden eighties is een energieke musical-comedy over liefdesperikelen in een winkelcentrum. Op het eerste zicht zou je deze beschrijving niet koppelen aan de experimentele Chantal Akerman, wier feministische debuutfilm Jeanne Dielman (1975) door het British Film Institute werd uitgeroepen tot beste film aller tijden. Toch zijn er duidelijke parallellen te trekken tussen de twee films.
Zo duikt er in Golden eighties een figuur op die een reïncarnatie lijkt van Jeanne uit Jeanne Dielman. Ook in deze film uit 1986 heet ze zo, is ze moeder van een tienerzoon en wordt ze gespeeld door Delphine Seyrig. Via deze gelijkaardige personages reflecteert Akerman op de fragiliteit van de mythe van de goede huisvrouw, moeder en echtgenote.
Deze recensie verscheen in ons Eighties-issue Koop het hier.
Maatschappelijke rollen
Door twee plichtsbewuste vrouwen te confronteren met verlangens die haaks staan op de maatschappelijke rol waarin ze gevangen zitten, brengt de Belgische filmmaakster geijkte normen en waarden aan het wankelen. Huisvrouw Jeanne Dielman verliest de grip op haar dagelijkse huishoudelijke routines na een onverwachte seksuele bevrediging, terwijl winkelbediende Jeanne uit Golden eighties van slag is na een onvoorziene reünie met haar verloren jeugdliefde, een Amerikaan die ze tijdens de Tweede Wereldoorlog leerde kennen.
Die Amerikaan wekt niet enkel herinneringen op aan een lang vervlogen romance, maar ook aan de horror van de Holocaust – nog een thema dat Akerman (afkomstig uit een familie van Holocaustslachtoffers) wel vaker aansnijdt in haar oeuvre. De ultrakleurrijke jurkjes van de jeugdige jongedames van het kapsalon tegenover de kledingwinkel zijn niet enkel een knap staaltje kleurencoördinatie, maar verbeelden ook de zware breuklijn tussen twee generaties. De in donkere kledij gehulde Jeanne maakt deel uit van een generatie die getormenteerd is door de horror van de oorlog, terwijl de bonte kapsters zorgeloos en levenslustig de vruchten van de naoorlogse gouden jaren plukken.
Net als in Jeanne Dielman maakt Akerman in Golden eighties een statement over de sleur waarin vrouwen gevangen zitten, door aandacht te vestigen op hun vastgeroeste routines.
Toch is het leven van de jongere generatie vrouwen niet een en al rozengeur en maneschijn. Net als in haar debuutfilm maakt Akerman een statement over de sleur waarin vrouwen gevangen zitten, door aandacht te vestigen op hun vastgeroeste routines. In Jeanne Dielman doet ze dat door dagelijkse handelingen als aardappelen schillen in real-time en herhalend weer te geven. In Golden eighties beklemtoont ze de eindeloze repetitiviteit van handelingen van de jonge kapsters door ze op ironische wijze uit te vergroten. Het eindeloze water sproeien, haren drogen en haarlak spuiten wordt de basis van haar catchy musicalchoreografieën.
De conclusie is echter niet dat alle kapsters hun routineuze baantje moeten opgeven of dat alle moeders hun gezin moeten verlaten voor een avontuurlijker leven. Akerman vindt niet dat vrouwen een welbepaald vrijgevochten pad moeten bewandelen, wél dat ze zelf een bewuste keuze moeten kunnen maken over wat ze willen. En dat mag kapster, zakenvrouw, minnares of huisvrouw zijn.
Op 17 april 2024 brengt Cinea 'Golden eighties' (1986) opnieuw in de zalen in samenwerking met Fondation Chantal Akerman en CINEMATEK. Op 16 april 2024 wordt de film op verschillende locaties getoond in het kader van de lancering van Avila, present! en Film Fest Gent On Tour.
Lees je onze interviews, recensies en artikels graag? Waarom ons niet steunen voor €5, €10, €25 of €50? Schrijf je hier in op onze wekelijkse nieuwsbrief.