Het Nederlandstalig taalgebied is een filmtijdschrift rijker: Humbug, een magazine dat online start en vanaf oktober ook driemaandelijks op papier verschijnt. Humbug wil niet de concurrentie aangaan met reeds bestaande initiatieven, het duikt in de leemte die er onmiskenbaar is.
Cinefielen zijn niet enkel verslingerd aan filmkijken, ze lezen ook graag over film. Dat mag al eens hapklaar over een recente release gaan. Nog liever laven ze zich aan breedvoerige analyses en stukken die de tijd nemen om langer stil te staan. Aan retrospectieve filmkritiek ook, waarin met de blik van nu wordt gekeken naar rijke oeuvres van weleer. Maar ook aan stukken die vol overgave thema’s en motieven tegenover elkaar plaatsen.
Helaas is er in de reguliere pers steeds minder ruimte voor diepgravende filmkritiek. Het medium moet opboksen tegen andere kunsttakken. Recensies worden steeds korter, stukken die het filmgeheugen aanscherpen zijn veeleer zeldzaam. Een film die midden jaren 90 in de zalen kwam, heeft gaandeweg het aanzien gekregen van een voorhistorisch artefact.
Helaas is er in de reguliere pers steeds minder ruimte voor diepgravende filmkritiek. Het medium moet opboksen tegen andere kunsttakken.
Het zou onterecht zijn om die evolutie zonder meer in de schoenen te schuiven van de klassieke media. Meerdere factoren liggen immers aan de basis. Zo is er de fenomenale toename in het aantal films dat jaarlijks wordt uitgebracht, en de harde strijd om de aandacht van pers en publiek die daar een gevolg van is. Maar ook zijn er de streamingplatformen en hun catalogen, die voornamelijk uit recente films bestaan.
Een rechtstreeks gevolg van die evolutie bestaat erin dat zowel een heleboel grote als bescheiden klassiekers aan de aandacht ontsnapt van de filmliefhebber. Wat natuurlijk doodjammer is.
Tegenbeweging
Humbug zal een voortrekkersrol spelen in de tegenbeweging. Nieuwe films krijgen er het voordeel van een uitvoerige bespreking. Het werk van zowel makers als acteurs wordt in genuanceerde analyses tegen het licht gehouden. Er worden linken gelegd tussen heden en verleden, klassiekers en in de vergetelheid verdwenen kleinoden krijgen wederom de liefde die ze verdienen. De filmgeschiedenis zal in al zijn rijkheid en veelzijdigheid verregaand onderzocht worden, dat staat vast.
De filmgeschiedenis zal in Humbug in al zijn rijkheid en veelzijdigheid verregaand onderzocht worden.
Het filmmagazine wil een aanvulling zijn op de filmkritiek in reguliere media. De releasekalender laat het dus niet links liggen, wel wil het er enigszins van loskomen. Er zijn immers veel meer geweldige films dan wat recent is uitgebracht. Ook films van een halve eeuw terug zijn het vaak meer dan waard om te herontdekken.
Voorts wil Humbug komaf maken met de willekeur die heerst ten aanzien van het filmaanbod. Dat idee leeft sterk op populaire streamingplatformen. Het aanbod moet indruk maken omdat het uitgebreid is, de rijkheid ervan is bijkomstig. Titels belanden er op een hoopje. The goldfinch zet het onder een label met The trail of the Chicago 7, Pride & prejudice en Rocketman. Op de betere dagen tref je er Jaws naast Deep blue sea, maar zelfs dan gaat het voorbij aan de radicaal verschillende kijkervaring.
Tijdschriftenlandschap in Vlaanderen
Of er werkelijk nood is aan een nieuw filmtijdschrift in Vlaanderen, is de vraag die dan weerklinkt. Er is Vertigo, dat toegankelijk en gratis het bioscoopaanbod onder de aandacht brengt, zowel online als op papier. Aan het andere eind van het spectrum heb je de cinefiele initiatieven Cinea/Photogénie en Sabzian, die online voornamelijk klassiekers en nichefilms analyseren voor een academisch geschoold lezerspubliek.
Het Britse Little White Lies is een filmblad waarmee Humbug zich sterk verwant voelt. Ook het Franse La Septième Obsession is een belangrijke inspiratiebron.
Humbug positioneert zich in het centrum van dat landschap. Het wil een breed publiek enthousiast maken voor films, recent en minder recent, die onverdiend aan ieders aandacht dreigen te ontsnappen. Haar lezerspubliek speurt ook in de dag- en weekbladen naar de filmstukken, maar het heeft daarmee de honger nog niet gestild. Zowel online als op papier wil Humbug met wervelende stukken de liefde voor film aanwakkeren. Originele illustraties zorgen voor een extra dimensie.
Het Britse Little White Lies is een filmblad waarmee Humbug zich sterk verwant voelt. Ook het Franse La Septième Obsession is een belangrijke inspiratiebron. In de Lage Landen is er momenteel geen enkele publicatie met een DNA dat verwant is aan dat van deze bladen. Humbug voelt die verwantschap en hoopt dat ook de lezer er zo over zal denken.
Filmkritiek die verleidt
Zo verleidelijk als films zijn, zo verleidelijk kan ook filmkritiek zijn. Humbug wil als onafhankelijke speler diepgravende filmkritiek opnieuw bovenaan de agenda zetten. Het duikt in populaire cinema, naast kwaliteitsfilms voor een cinefiel publiek, evenals het brede filmaanbod dat zich daar tussenin bevindt.
Hoe film onze condition humaine op het witte doek onderzoekt, dat houdt Humbug bezig. Vol overgave zal het dat onderzoeken op een manier die de discussies over film, evenals de filmervaring zelf, verrijkt en verdiept. Humbug wil beter kijken, aandachtiger kijken, herbekijken.
Humbug wil enthousiasmeren, niet doceren. Het wikt en weegt films, het oordeelt niet over smaken.
Een eeuw terug verwees ‘humbugging’ naar een schimmenspel in pikdonkere kermistenten. Die eerste filmvertoningen, dat was pure magie. Vandaag is ‘humbug’ volgens elke Engelsman domweg ‘kletspraat’. Humbug zoekt naar de magie van elke film, het verkoopt geen onzin. Wel houdt het van zelfrelativering.
Het filmtijdschrift wil enthousiasmeren, niet doceren. Het wikt en weegt films, het oordeelt niet over smaken. In doordachte analyses en toegankelijke essays deelt Humbug een visie op film. Wat ‘een’ kijk is, niet het heilige woord. Film spreekt tot de verbeelding, doet mijmeren en wegdromen. Wat te bekijken, waar te beginnen? Humbug wijst liefdevol de weg.
Genoten van dit artikel? Neem een jaarabonnement op Humbug en ontvang elk kwartaal een oogstrelend magazine in je bus. Zo maak je meteen ook onafhankelijke filmjournalistiek mogelijk.