Het doek is gevallen over de 49e editie van Film Fest Gent. Nu de rode loper weer is opgeborgen, de zalen zijn leeggelopen en de perslui opnieuw het daglicht trotseren, maakt Dieter Vanden Bossche een balans op. Tien hoogtepunten uit de cinefiele marathon.
‘Klondike’ van Maryna Er Gorbach
Het hartverscheurende Klondike loopt tijdens de beginperiode van de Donbas-oorlog in Oekraïne. De film vangt aan op de dag dat het toestel van vlucht MH17 van Malaysia Airlines werd neergehaald – waarbij 283 passagiers en vijftien bemanningsleden het leven lieten. Door een slecht gerichte raket van de pro-Russische separatisten wordt de woning van de hoogzwangere Irka (Oksana Cherkashyna) en haar man Tolik zwaar getroffen, maar ze houden het been stijf en weigeren hun huis te verlaten. Het beeld dat schrijver-regisseur Maryna Er Gorbach schetst is somber en meedogenloos. Ze duwt ons met de neus op het harde leed en vertaalt dit in een magistrale mise-en-scène. Amper een paar weken na de wereldpremière van Klondike was de Russische invasie een feit.
Verschijnt in het voorjaar van 2023 in de bioscoop.
‘Boy from heaven’ van Tarik Saleh
Met het ijzersterke Boy from heaven wist de Zweedse televisieproducent-regisseur Tarik Saleh in Cannes de prijs voor het beste scenario te bemachtigen. Op de prestigieuze Al-Azhar universiteit van Caïro bezwijkt de gezaghebbende imam in het bijzijn van zijn studenten aan een hartstilstand. Wat volgt is een meeslepend verhaal over corruptie, verantwoordelijkheidszin, machtsmisbruik en de gevaren van een autoritair regime. Daarin wordt een onschuldige visserszoon als speelbal gebruikt in de bitsige strijd die wordt ontketend om de felbegeerde positie van de geestelijk leider in te nemen.
Verschijnt 23 november 2022 in de Belgische bioscopen. In Nederland is de film vanaf 24 april 2023 te zien.
‘Bones and all’ van Luca Guadagnino
Met Bones and all tekent Luca Guadagnino, de regisseur van Io sono l’amore en het vertederende Call me by your name, misschien wel voor de meest gewaagde film uit z’n carrière. De kannibalistische roadmovie beschrijft de romance tussen twee verloren zielen. Maren (Russell) is een onzeker tienermeisje dat geconfronteerd wordt met haar ware aard. Terwijl ze zich van plaats naar plaats begeeft door het uitgestrekte Amerikaanse landschap, kruist ze het pad van de eenzaat Lee (Chalamet). De chemie tussen Taylor Russell en Timothée Chalamet is rauw en sexy, maar tegelijk ook breekbaar. De verontrustende film lijkt wel opgezet als één lange donkere koortsdroom. De Italiaanse cineast geeft hiermee zijn eigen draai aan het motief van de couple on the run-film, een subgenre dat een lange traditie kent en floreerde in de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw.
Lees hier de recensie van Jimmy Van der Velde over de film. ‘Bones and all’ is vanaf 23/11/2022 in de Belgische zalen te zien. In Nederland vanaf 1 december 2022.
‘She said’ van Maria Schrader
Maria Schrader maakt een onwaarschijnlijke sprong voorwaarts met deze glasheldere dossierfilm, die naadloos aansluit bij de grote politieke thrillers uit de seventies. Het kernachtige She said ligt perfect in het verlengde van The parallax view of All the president’s men, en lijkt wel de vrouwelijke evenknie van Oscar-laureaat Spotlight (2015). De niet geheel vlekkeloze film verbeeldt de tumultueuze queeste van twee New York Times-verslaggevers – Jodie Kantor en Megan Twohey – die een verhaal aan het licht brengen dat jarenlang in stilzwijgen werd gehuld. Daarmee lanceerde het duo ook de # MeToo-beweging, die komaf maakte met misbruik en seksueel wangedrag in de hoogste kringen van Hollywood.
De film is gebaseerd op het boek van Kantor en Twohey zelf, over het blootleggen van de misdrijven van filmmagnaat Harvey Weinstein, die op beschuldiging van verkrachting werd veroordeeld tot 23 jaar gevangenisstraf. Het mag een klein mirakel heten dat dit delicate onderwerp zonder enige vorm van sensatie benaderd wordt – ook al gaat het in wezen niet om het aanklagen van één rotte appel, maar het ten val brengen van een heel systeem. Carey Mulligan, die een geweldige beurt maakte in de wraakthriller Promising young woman, is uitstekend in de hoofdrol. Ze wordt bijgestaan door een even doortastende Zoe Kazan.
Verschijnt 21 november 2022 in de Belgische bioscopen. In Nederland is de film vanaf 24 november te zien.
‘Holy spider’ van Ali Abbasi
‘Ieder mens ondergaat uiteindelijk het lot dat hij wil vermijden.’ Met dit citaat opent de verbijsterende misdaadthriller Holy spider. De titel is ontleend aan een seriemoordenaar die de heilige stad Mashhad in zijn greep houdt. De film steunt op ware feiten en is gebaseerd op een geruchtmakende zaak uit Iran, rond een bouwvakker die werd gearresteerd voor de moord op zestien sekswerkers. Het is een schijnbaar gewone familieman met drie liefhebbende kinderen, die in opstand komt tegen het kwaad.
De Iraans-Zweedse regisseur Ali Abbasi, die zijn talent reeds tentoonspreidde met het merkwaardige Gräns, dwingt ons tijdens de beklemmende proloog in de ongemakkelijke positie van één van de slachtoffers. Zar Amir-Ebrahimi (die in Cannes werd uitgeroepen tot beste actrice) geeft gestalte aan de onverschrokken journaliste die zich vervolgens in het lopende onderzoek vastbijt. De vrouw werd eerder ontslagen, omdat ze zich verzette tegen de avances van haar leidinggevende, en brengt nu haar eigen veiligheid in het gedrang om de moordenaar te ontmaskeren. De rauwe en pessimistische film kan gezien worden als een sombere afdaling in de donkerste regionen van onze samenleving, waarbij het onverbloemde geweld niet geschuwd wordt. Dit verklaart waarschijnlijk waarom Abassi het aan de stok kreeg met de censuur. Al wou Abassi naar verluidt vooral een statement maken, door een gezicht te geven aan de talloze slachtoffers van wereldwijd geweld tegen vrouwen.
Verschijnt 26 oktober 2022 in de Belgische zalen. In Nederland speelt ‘Holy spider’ vanaf 10 november 2022.
‘Piaffe’ van Ann Oren
Eén van de spraakmakers op het Locarno Film Festival was dit debuut van beeldend kunstenaar Ann Oren. Ze werd geboren in Israël, liep school in New York en heeft momenteel Berlijn als uitvalsbasis. In haar werk roept Oren vragen op over intimiteit, genderrollen, identiteit en empathie. Aan de hand van een reeks minutieus georchestreerde taferelen onderzoekt de cineaste in Piaffe wat het betekent om ‘mens’ te zijn en af te wijken van de norm. Het centrale personage is de introverte Eva (Simone Bucio, de Mexicaanse uit het ophefmakende La región salvaje), die tijdelijk de job van haar zus overneemt, als zij wordt getroffen door een zenuwinzinking. Het verhaal krijgt een surrealistisch tintje wanneer er een paardenstaart – als een soort verlengstuk van haar ruggengraat – uit Eva’s lichaam begint te groeien. Ann Oren vond de inspiratie voor haar fascinerende karakterstudie bij Céline et Julie vont en bateau van Jacques Rivette.
‘March on Rome’ van Mark Cousins
De Noord-Ierse documentairemaker, schrijver en regisseur Mark Cousins verruimde onze blik op de rijkgeschakeerde geschiedenis van de wereldcinema en zette zijn verhelderende boek Close-up om naar de monumentale serie The story of film: An odyssey. Hij is tevens de man achter Women make film (een docu van veertien uur waarin hij het werk van meer dan 180 vrouwelijke cineasten belicht) en A story of children and film.
In het bijzonder boeiende March on Rome ontleedt Cousins A noi! Dalla sagra di Napoli al trionfo di Roma (1922) van Umberto Paradisi, een veel bestudeerde propagandafilm over de triomfantelijke intrede van het fascistische bewind in de Italiaanse hoofdstad. Hij plaatst de prent, die de mythe van de Mars op Rome creëerde, in zijn historische context en houdt ons een spiegel voor over wat er vandaag in de wereld gaande is.
Lees hier het interview met Mark Cousins over ‘Woman make film’.
‘Close’ van Lukas Dhont
Vier jaar geleden maakte Lukas Dhont furore met Girl, zijn pakkend portret van een transgender tiener die ervan droomt om ballerina te worden. Girl ontving in Cannes de Camera d’Or voor beste debuut en werd door de internationale pers unaniem op handen gedragen. Nadat de film nog een reeks andere prijzen in de wacht wist te slepen, had de Gentenaar de lat voor zichzelf meteen torenhoog gelegd. Toch kon zijn jongste film het dit keer zelfs tot in de officiële competitie van Cannes schoppen en daar minstens op evenveel bijval rekenen.
Het met de Grand Prix bekroonde Close vertelt een emotioneel bewogen verhaal over kwetsbaarheid en liefde, waarvoor Dhont ging graven in z’n eigen jeugdherinneringen. De regisseur schetst een teder beeld van twee onafscheidelijke boezemvrienden: Léo en Remi, vertolkt door nieuwkomers Eden Dambrine en Gustav De Waele. We zijn getuige hoe een ingrijpend voorval de twee dertienjarige jongens uit elkaar drijft en hun hechte vriendschap voorgoed verandert. Close is een film van weinig woorden, waarin veel tussen de regels gebeurt. De subtiele coming of age-film ligt echter sterk in het verlengde van Girl. Wie aandachtig toekijkt zal vaststellen dat er veel raakvlakken tussen beide films zijn, zowel in Dhonts nauwlettende mise-en-scène en de positionering van de camera, maar eveneens in het reflecteren over wat er zich in het hoofd van de twee adolescenten afspeelt. Nu en dan dreigt de cineast zichzelf dus wat te herhalen, maar in zijn beste momenten slaagt hij er wederom in een bijzonder klimaat te scheppen, en ons met zachte hand naar een finale te loodsen, die niemand onberoerd zal laten.
Lees hier Jimmy Van der Velde’s recensie van ‘Close’. De film verschijnt 2 november in de Belgische bioscopen. In Nederland is de film vanaf 3 november 2022 te bekijken.
‘Metronom’ van Alexandru Belc
De schaduw van het Ceausescu-regime hangt als een donkere wolk boven Metronom, een heuse ontdekking uit het Film Fest Gent-programma. De raak geobserveerde film voert ons terug naar het Roemenië van 1972, waar het vrijheidsrecht op alle mogelijke manieren wordt aan banden gelegd. Als de schuchtere tiener Ana (Mara Bugarin) te horen krijgt dat haar vriendje over een paar dagen het land zal ontvluchten, komt hun verhouding zwaar onder druk te staan. Dit vormt slechts de aanloop naar een vastberaden film die misschien geen wereldschokkende nieuwigheden aan het licht brengt, maar gestaag aan kracht wint en de toeschouwer geleidelijk aan weet in te palmen.
Vanaf 11 januari 2023 is de film in de Belgische bioscopen te zien.
‘Un petit frère’ van Léonor Serraille
In Un petit frère focust de Franse cineaste Léonor Serraille op de alleenstaande moeder Rose en haar twee zonen, die van de Ivoorkust naar Frankrijk emigreren (de andere kinderen moeten noodgedwongen achterblijven). De aangrijpende familiekroniek beslaat een periode van twintig jaar, opgedeeld in drie afzonderlijke hoofdstukken. Het is een film die opvalt door zijn sobere vertelstijl en de kijker uitdaagt om zelf zijn of haar verbanden te leggen. Bij de opbouw van hun nieuwe leven moeten immers heel wat obstakels overwonnen worden. Maar ook in de Franse lichtstad raken Rose en haar kroost van de regen in de drup, en moet ze het onderste uit de kan halen om haar gezin overeind te houden.
Vanaf 1 februari 2023 in de Belgische bioscopen te zien.
Genoten van dit artikel? Neem een jaarabonnement op Humbug en ontvang elk kwartaal een oogstrelend magazine in je bus. Zo maak je meteen ook onafhankelijke filmjournalistiek mogelijk.