Léa Seydoux geeft gestalte aan een nieuwsanker met sterallures in France, een satire van Bruno Dumont. Alleen de Franse filmmaker van Ma loute en L'humanité kan zich zo schaamteloos bedienen van clichés terwijl hij de nagel weergaloos op de kop slaat.
De Franse steractrice Léa Seydoux is niet van het scherm weg te denken. Ze is reeds te zien in het jongste Bond-avontuur No time to die en in Wes Anderson zijn burleske sketchesfilm The French dispatch. Nu mag ze ook in France alle registers opentrekken. Als boegbeeld van een populaire nieuwszender incarneert Seydoux met brio de zelfvoldane tv-reporter France de Meurs. Op haar zijn de schijnwerpers de klok rond gericht, voortdurend jaagt ze de kijkcijfers de hoogte in.
Met haar knappe verschijning en verbale gevatheid rijgt deze mondaine vrouw de successen aan elkaar. Haar leven is dat van een Parijse diva die met volle teugen van de aandacht geniet. Wat kan er mislopen in zo'n schijnbaar perfect leventje? Best veel, zo blijkt al snel.
Achter de façade van haar haute couture-outfits, haar luxe-appartement op de begeerde Place des Vosges en haar leven aan de zijde van de beroemde schrijver die haar echtgenoot is, schuilt immers een grande tristesse. En door een onverwacht voorval komt Frances leven plots op de helling te staan.
Hedendaagse parabel
Regisseur en scenarist Bruno Dumont inspireert zich voor deze hedendaagse parabel gek genoeg op een reeks patriottistische beschouwingen van de schrijver Charles Péguy over de gevolgen van de Frans-Duitse Oorlog in 1870. Hieruit destilleert hij een bijtend actueel portret van onze extreem gemediatiseerde wereld. De Fransman windt er geen doekjes om, zoveel is zeker. In een overdreven stereotiepe, haast groteske stijl benut hij alle truken om van zijn hoofdpersonage een verachtelijk creatuur te maken.
Bruno Dumont komt met een bijtend actueel portret van onze extreem gemediatiseerde wereld.
De scènes waarin een vastberaden France werkelijk voor niets terugdeinst om haar doel als journaliste te bereiken – tot het ensceneren van crisissituaties met bootvluchtelingen en getuigenissen van vrijheidsstrijders aan toe – doet meer dan een wenkbrauw fronsen. Maar het is vooral haar gebrek aan empathie en inlevingsvermogen voor de zwaksten in de maatschappij, dat ons troebleert.
Niet alleen de verziekte Franse mediawereld wordt door Dumont onder de loep genomen. Ook het politieke machtsapparaat, de corrupte wereld van de hautes finances, de invloedrijke sociale media én het egocentrisme alom moeten het ontgelden. Het is geen toeval dat zijn hoofdpersonage de wel zeer toepasselijke naam France draagt.
Cliché en satire
Dumont tracht het ogenschijnlijk oppervlakkige en egocentrische gedrag van zijn hoofdpersonage enigszins te nuanceren door haar een menselijke kwetsbaarheid mee te geven. De glitter en glamour smelten als sneeuw voor de zon wanneer France op een bepaald moment instort en een broos, breekbaar wezen zich openbaart. Waar legt zij de grens tussen haar eigen wanhoop en die van de wereld waar zij dagelijks verslag van uitbrengt? De heldin is ook maar een mens van vlees en bloed.
Dumont creëert een sfeer van malaise in deze moeilijk te vatten film.
Het minste wat je van de eigenzinnige Bruno Dumont kan zeggen is dat hij binnen het Franse filmmilieu een vreemde eend in de bijt is. France vormt geen uitzondering. Door resoluut te kiezen voor een bijtend cynische ondertoon waarin hij de stereotypen niet schuwt, door voortdurend te schipperen tussen cliché en satire, creëert hij een sfeer van malaise in deze moeilijk te vatten film. Geen wonder dat de film op het laatste filmfestival van Cannes vrij koeltjes werd ontvangen.
Een meesterwerk kan je France dus niet noemen. Tegelijk kan je er niet omheen dat Dumont op een weergaloze manier de nagel op de kop slaat, soms op het irritante af. Misschien is daardoor wel de meest ongrijpbare film uit zijn carrière.
'France' is vanaf 17 november 2021 te zien in de Belgische bioscopen. In Nederland komt de film op 19 mei 2022 in de zalen.
Genoten van dit artikel? Neem een jaarabonnement op Humbug en ontvang elk kwartaal een oogstrelend magazine in je bus. Zo maak je meteen ook onafhankelijke filmjournalistiek mogelijk.