Nadat The king of comedy in 1982 flopte maakte Martin Scorsese After hours, een surrealistische jaren 1980-komedie waarin je altijd nieuwe dingen ontdekt. Zéker als je de film beschouwt als een moderne The wizard of Oz-verfilming.
Als je ooit op zoek bent naar de motivatie om een avond thuis te blijven en niets te doen, kijk dan Martin Scorsese’s cafeïnehoudende komedie After hours. In deze cheapie uit 1985 gaat werkelijk alles wat fout kan gaan op een bijna bovennatuurlijke, down the rabbit hole-achtige manier ook daadwerkelijk fout. Het is een odyssee die aan elkaar hangt van onwaarschijnlijkheden, onhandigheden en onfortuinlijkheden die de hoofdpersoon, kantoorklerk Paul (Griffin Dunne), uiteindelijk niet verder brengt dan van SoHo terug naar zijn kantoor aan de Upper East Side.
De film begint wanneer Paul na het werk een diner binnenstapt om in zijn exemplaar van Tropic of cancer te lezen. Daar ontmoet hij de mooie Marcy (Rosanna Arquette), die met hem een gesprek aanknoopt over de auteur van dit boek uit 1934: Henry Miller. Dit lijkt als een thematische stemvork te zijn. Zoals de Amerikaanse schrijver in de jaren 1930 de schrijnende leegte van de bohémienne hekelde, zo erger je je als kijker aan de schijnkunstenaars en hippies van het New York uit de jaren 1980.
Er valt genoeg Kafka te ontwaren in dit unicum in het oeuvre van Scorsese.
Al valt er ook genoeg Kafka te ontwaren in Scorsese’s negende film. Zo vangt Pauls nachtelijke queeste aan wanneer zijn geld uit het raam van de taxi vliegt. Wat volgt zijn in leer geklede papier maché-boetseerders, metrokaartjes waarvan de prijzen plots stijgen, fetch-quests voor kassasleutels, overvloeiende toiletten, haarlak-hoarders en punk clubs.
The wizard of Oz
‘Different rules apply when it gets this late, you know what I mean? It's like... after hours,’ zegt de diner-eigenaar tegen Paul aan het begin van de film. Niet toevallig op het moment dat hij met Marcy The wizard of Oz bespreekt, een fantasierijk werk waarin het hoofdpersonage – net als Paul – opgeslorpt wordt in een vreemde, onbekende wereld. Hoewel veel van Scorseses films iets energieks over zich hebben, typeert de controle die hij over de camera uitoefent óók zijn werk.
In After hours, dat hij maakte nadat The king of comedy (1982) geflopt was, lijken ook voor de regisseur andere regels te gelden. Net als Paul lijkt Scorsese wat meer zoekende te zijn, en lijken zijn regiekeuzes het gevolg te zijn van opwellingen. Surrealistische komedies als After hours leunen veel op de absurde kwaliteit van dialogen, waardoor je veel naar gesprekken aan het kijken bent. Maar als Scorsese zijn hand laat zien, is dat altijd met resultaat: als hij even de vijf muizenvallen rondom een bed uitlicht, bijvoorbeeld, door ze elk afzonderlijk hun eigen spotje licht te geven. Tegelijkertijd valt er elke keer dat je After hours kijkt iets nieuws te ontdekken – zeker als je de film ‘leest’ als een modernistische bewerking van The wizard of Oz.
Een unicum in het oeuvre van een van de grootmeesters van cinema dus, die het waard is om telkens opnieuw te visiteren. Bijvoorbeeld als je toch — verstandig — besloten hebt om thuis te blijven en een avond niets te doen.
'After hours' wordt 9 en 17 juni 2023 vertoont in De Cinema (Antwerpen). Meer info vind je hier.
Genoten van dit artikel? Neem een jaarabonnement op Humbug en ontvang elk kwartaal een oogstrelend magazine in je bus. Zo maak je meteen ook onafhankelijke filmjournalistiek mogelijk. Schrijf je hier in op onze wekelijkse nieuwsbrief.