In hun beste komedie sinds Intouchables schoppen Olivier Nakache en Eric Toledano de kijker een groen geweten. Met Une année difficile mengt de Franse regietandem zich in de heersende klimaatdialoog door mensen te tonen die heen en weer geslingerd worden tussen consumeren en consuminderen.
Une année difficile start op het moment dat klimaatactivisten grote drommen mensen proberen tegen te houden die elkaar verdringen voor de deuren van een winkelcentrum. Het is Black Friday, maar de koopgekke menigte dreigt er een Bloody Friday van te maken. Temidden dat tumult bevinden zich Albert (Pio Marmaï) en Bruno (Jonathan Cohen), twee zielen die kopen waar ze zin in hebben zonder zelf geld te hebben. Wanneer deze platzakke koopjesjagers aan de praat geraken met de opstandige activisten sluiten ze zich bij hen aan, voor de verkeerde redenen. Een verhaal vol van de tegenstellingen van onze tijd.
Zo is er een groot contrast tussen de inkomsten en uitgaven van mensen die de eindjes aan elkaar moeten knopen. Hun soms uitzichtloze situatie is niet enkel het gevolg van onlogisch koopgedrag (ze hebben geen geld en toch blijven ze dingen kopen die ze niet nodig hebben), toont deze wrange komedie, maar soms ook van een gokverslaving. Om hun problemen op te lossen of te vergeten, lichten sommigen hun medemensen op en verglijden anderen in een depressie.
La casa de papel
Wanneer Albert en Bruno tijdens Black Friday in contact komen met Cactus (Noémie Merlant), een charismatische milieuactiviste die bij de psychiater haar eco-angst probeert te verwerken, kantelt hun kapitalistisch wereldbeeld. Alle leden van Cactus’ clan hebben net zoals La casa de papel een schuilnaam. Geen naam van een stad zoals in de Spaanse serie over de beroving van de Nationale Bank van Spanje, maar wel een natuurgebonden naam zoals Quinoa, Antilope, Sirene, Pomme Pomme. Albert blijft evenwel Albert en Bruno wordt (slechts tijdelijk, daar drukt hij op) Lexo genoemd, verwijzend naar het kalmeermiddel Lexomil.
Ze proberen hun leven en dat van anderen te ontspullen door te (doen) consuminderen. De wereld moet terug naar de onthaaste menselijk essentie. Maar het blijft niet bij gemoedelijke sensibiliseringscampagnes. Hun acties worden driester. In ware casa de papel-stijl bezetten ze de Banque de France. Gehuld in overalls ketenen ze zich aan de façade van het gebouw. Albert en Bruno dringen er echter stiekem in binnen om hun eigen agenda te realiseren. De politie pakt enkele manifestanten op om de ‘gegijzelde’ bankbedienden te bevrijden.
Harde hand
Met de harde hand van de wet maken ook de harde wetten van de markt weer hun intrede. Wie veel heeft, heeft meer macht dan zij die minder hebben. In hun film nemen Olivier Nakache en Eric Toledano dan ook de (recht)bank en degenen die moeten beslissen over het al dan niet kwijtschelden van schulden kritisch onder de loep. Rationele argumenten van mensen die de touwtjes van hun leven goed in handen lijken te hebben, halen het van gevoelsargumenten.
Het is dus een moeilijk jaar voor Albert, Bruno en co. Luidt dat moeilijke jaar ook het einde van onze maatschappij in, zoals Jim Morisson zingt in de film: ‘the end, of everything that stands. No safety or surprise, the end?’ De eindbeelden van Nakache en Toledano zijn in ieder geval zo overdreven rooskleurig dat ze perfect de ironische uitspraak van Voltaires Candide illustreren: ‘alles gaat het beste in het beste van alle werelden’. Maar als je enkel op goede hoop moet overleven, dan kom je er niet.
Une année difficile is vanaf 18 oktober 2023 in de Belgische zalen te zien. In Nederland verschijnt de film 26 oktober 2023.
Genoten van dit artikel? Neem een jaarabonnement op Humbug en ontvang elk kwartaal een oogstrelend magazine in je bus. Zo maak je meteen ook onafhankelijke filmjournalistiek mogelijk. Schrijf je hier in op onze wekelijkse nieuwsbrief.
Commentaires