Een handvol kortfilms en tv-documentaires. Meer had de Ierse filmmaker Colm Bairéad niet op zijn conto staan voordat hij zich waagde aan The quiet girl, de verfilming van Claire Keegans intimistische novelle Foster. Het is een bloedmooi debuut geworden over opgroeien en opvoeden, over liefde geven en krijgen.
Begin jaren 1980 is Ierland een arm, onherbergzaam eiland waar het dagelijks leven bepaald werd door de natuur en de afwisseling van de seizoenen. In The quiet girl vertaalt zich dat in een dromerig openingsbeeld: in een groot grasveld ontwaar je een hoopje lompen dat stilaan tot leven komt. Het vormeloos wezen ontpopt zich als een in zichzelf gekeerd meisje, Cáit. In de sleur van Cáits jonge leven is het allemaal kommer en kwel. Haar zo goed als afwezige vader slijt zijn dagen in de pub, in de goktent of bij zijn minnares. Haar oververmoeide moeder moet de boontjes maar alleen zien te doppen met haar vier opgroeiende dochters en een vijfde kind op komst.
De dromerige Cáit is de vreemde eend in de bijt. Door haar ouders wordt ze steevast ‘the wanderer’ genoemd omdat ze vaak de benen neemt, steeds op de vlucht voor de harde realiteit en pesterijen op school. Het is geen wonder dat ze bij het naderen van de zomervakantie zonder pardon wordt toevertrouwd aan een ouder koppel dat ze nooit heeft gekend en verre familie blijkt te zijn. Cáit wordt er letterlijk gedropt en aan haar lot overgelaten, ver weg van het ouderlijk huis. Het beeld waarin haar vader niet snel genoeg huiswaarts kan keren zonder haar zelfs een blik waardig te gunnen, spreekt boekdelen.
Gelukkig voor Cáit komt ze voor het eerst in haar leven in een warm nest terecht, ook al zijn haar tijdelijke pleegouders zelf niet gespaard gebleven van leed. Is de wereldvreemde Cáit voor hen een godsgeschenk? Aanvankelijk is het vooral de eenzame vrouw des huizes, Eibhlín, die zich met veel tederheid over Cáit ontfermt. Beetje bij beetje vindt ook de nukkige boer Seán een zielsverwant in het meisje. De kleine innige momenten die ze samen doorbrengen op het erf behoren tot de meest aangrijpende in deze lyrische film. Het is Seán die haar ‘stille natuur’ aanprijst als één van de mooiste deugden in het leven. Onder zijn vaderlijke vleugels bloeit het ‘stille meisje’ helemaal open, zij het voor korte duur. Aan de zomer komt een eind.
Boerenleven
Met ontzettend veel oog voor detail, waarbij de tijd even lijkt stil te staan, neemt de zo goed als onbekende Ierse filmmaker Colm Bairéad de toeschouwer op sleeptouw doorheen de talrijke handelingen van het boerenleven zelf: het ophalen van een emmer water aan de bron, het schillen van de aardappels voor het avondeten, het voeden van een pasgeboren kalfje, het uitmesten van de stallen, maar ook het samen luisteren naar de radio, het contempleren van motiefjes op het oubollig behang of het kiezen van een nieuw zomerkleedje in de lokale winkel... In de kleine dagelijkse rituelen vindt Caít eindelijk haar plekje en fleurt ze het leven van het verbitterd boerenkoppel op.
The quiet girl dwingt je tot nadenken over de essentiële rol en verantwoordelijkheid van ouderlijke liefde in het leven van elk kind.
Het glooiend zomerlandschap is verblindend knap verfilmd en oogt als een levendig reisdagboek. Alle lof hiervoor gaat naar chef-cameravrouw Cate McCullough die haar sporen reeds verdiende met de mini-serie Normal people en binnenkort ook met The unlikely pilgrimage of Harold Fry. De ingetogen muziek van Stephen Rennickx ondersteunt met klasse de dromerige beelden, zonder ooit dominant te worden. Ook de setting van de vroege jaren 1980 baadt in een sfeer van soberheid en authenticiteit: op geen enkel moment vergapen de production designer en kostuumontwerper zich aan een overdreven nostalgische vintage-look. Dit is hoe een interieur op het Ierse platteland er toen werkelijk moet uitgezien hebben.
Het eerlijke en waarheidsgetrouwe karakter van de film is tevens het resultaat van de perfecte casting van personages van vlees en bloed. Maar het is ontegensprekelijk de jonge Catherine Clinch als de introverte Caít die de film van begin tot eind op haar frêle schouders draagt. Haar natuurlijk aura is zo overheersend aanwezig dat je niet anders kan dan opgeslorpt worden in de intimiteit van haar wereld. Deze film gaat veel verder dan een zoveelste coming of age-verhaal. Hij grijpt je naar de keel en gaat recht naar je hart. Hij dwingt je tot nadenken over de essentiële rol en verantwoordelijkheid van ouderlijke liefde in het leven van elk kind.
‘The quiet girl’ speelt vanaf 10 mei 2023 in de Belgische bioscoop. In Nederland is de film vanaf 13 april 2023 te zien. De film wordt verdeeld door Cinéart.
Genoten van dit artikel? Neem een jaarabonnement op Humbug en ontvang elk kwartaal een oogstrelend magazine in je bus. Zo maak je meteen ook onafhankelijke filmjournalistiek mogelijk. Schrijf je hier in op onze wekelijkse nieuwsbrief.